Psychobiotyki, definiowane jako korzystne mikroorganizmy wpływające na zdrowie psychiczne, działają w sposób kompleksowy, oddziałując na różne aspekty organizmu. Jednym z kluczowych mechanizmów ich działania jest regulacja równowagi mikrobioty jelitowej. Badania wskazują, że psychobiotyki, takie jak Lactobacillus helveticus Rosell-52 czy inne szczepy, mogą modulować skład bakteryjny jelit, co przyczynia się do utrzymania zdrowego środowiska mikrobiologicznego.
Ważnym aspektem jest również ich wpływ na metabolizm naturalnych mikroorganizmów jelitowych. Psychobiotyki, wchodząc w interakcje z lokalnym mikrośrodowiskiem jelitowym, wpływają na procesy trawienne, syntezę substancji bioaktywnych oraz produkcję metabolitów o potencjalnych korzyściach dla zdrowia. Przyjrzyjmy się teraz bliżej mechanizmom ich działania i kluczowym właściwościom.
Lactobacillus helveticus Rosell-52 – co to jest?
Lactobacillus helveticus Rosell-52 (R0052) to szczep bakterii probiotycznych, należący do rodzaju Gram-dodatnich bakterii z rodziny Lactobacillaceae, zaliczanych do bakterii kwasu mlekowego. Bakteria ta jest często wykorzystywana w suplementach diety jako psychobiotyk, czyli substancja wpływająca na zdrowie psychiczne poprzez korzystny wpływ na mikrobiotę jelitową.
Badania sugerują, że Lactobacillus helveticus Rosell-52 (R0052) może – jako psychobiotyk wspierać zdrowie psychiczne. Dzieje się tak poprzez wpływ na oś podwzgórze-przysadka-nadnercza (HPA) oraz regulację cytokin przeciwzapalnych.
Warto zauważyć, że ten szczep probiotyczny może modulować poziom kortyzolu, hormonu stresu, który odgrywa istotną rolę w adaptacyjnej reakcji organizmu na sytuacje wymagające mobilizacji sił. Zdolność Lactobacillus helveticus Rosell-52 (R0052) do wpływania na te kluczowe elementy oznacza, że może być skutecznym narzędziem w łagodzeniu skutków przewlekłego stresu oraz poprawie ogólnego stanu zdrowia psychicznego.
Warto również podkreślić, że specyficzne cechy tego szczepu, takie jak zdolność przylegania do komórek jelitowych oraz produkcja substancji antybakteryjnych, przyczyniają się do utrzymania równowagi mikrobioty jelitowej. To z kolei może wspomagać procesy trawienne, poprawiać wchłanianie składników odżywczych, oraz chronić organizm przed patogennymi mikroorganizmami.
Cechy Lactobacillus helveticus Rosell-52
Właściwości szczepu Lactobacillus helveticus Rosell-52 (R0052) sprawiają, że stanowi on istotny obszar badań w kontekście wpływu mikroorganizmów probiotycznych na organizm człowieka. Oto kilka kluczowych cech Lactobacillus helveticus Rosell-52:
- przeżywa w przewodzie pokarmowym;
- ma zdolność adhezji do nabłonka przewodu pokarmowego;
- działa antagonistycznie w stosunku do znanych patogenów, m.in. Escherichii coli (pałeczki okrężnicy), ETEC (enterotoksynogennego szczepu pałeczki okrężnicy), Clostridium difficile, Staphylococcus aureus (gronkowca złocistego), MRSA (gronkowca złocistego opornego na metycylinę), Pseudomonas aeruginosa (pałeczki ropy błękitnej), Salmonelli typhimurium, Cronobacter sakazakii;
- nie ma genów antybiotykooporności.
Cechy te sprawiają, że Lactobacillus helveticus Rosell-52 posiada potencjał do skutecznego wykorzystania w suplementacji probiotycznej. Jego zdolność do przetrwania w trudnych warunkach przewodu pokarmowego, efektywne przyleganie do komórek jelitowych oraz zdolność zwalczania szkodliwych patogenów podkreślają jego potencjalną rolę w utrzymaniu zdrowia jelitowego i ogólnego dobrostanu organizmu.
Psychobiotyki – bakterie dla zdrowia umysłu i jelit
Termin psychobiotyki, wprowadzony do języka naukowego w 2013 roku przez dwóch naukowców – neurobiologa Johna F. Cryana i psychiatrę Teda Dinana, oznacza żywe bakterie, które korzystnie oddziałują na zdrowie psychiczne. Wprowadzenie tego terminu do języka naukowego oznaczało przełomowe podejście, w którym mikroorganizmy, a konkretnie żywe bakterie, uznaje się za istotne dla równowagi umysłowej i jelitowej.
Psychobiotyki odgrywają kluczową rolę w regulacji osi mózgowo-jelitowej, nawiązując interakcje z trzema fundamentalnymi systemami w organizmie: nerwowym, immunologicznym i hormonalnym. To kompleksowe oddziaływanie na te trzy obszary sprawia, że psychobiotyki stają się integralnym elementem wspierania zdrowia psychicznego.
Warto podkreślić, że skuteczność psychobiotyków jest ściśle powiązana z wyborem konkretnego szczepu bakterii. Termin ten obejmuje tylko te bakterie, których pozytywny wpływ na zdrowie psychiczne został potwierdzony w wynikach badań naukowych. To oznacza, że psychobiotyki to nie jedynie ogólna kategoria bakterii probiotycznych, lecz precyzyjnie określone mikroorganizmy, których korzystne właściwości zostały naukowo zweryfikowane.
Jednym z charakterystycznych elementów psychobiotyków jest ich zdolność do wsparcia bariery jelitowej. Ta bariera pełni kluczową rolę w ochronie organizmu przed przenikaniem szkodliwych fragmentów bakterii, zwanych endotoksynami, do krwi. Zjawisko to jest szczególnie ważne, ponieważ przenikanie endotoksyn do krwi może prowadzić do stanu zapalnego, który z kolei jest identyfikowany jako potencjalna przyczyna zaburzeń psychicznych i chorób neurodegeneracyjnych.
Psychobiotyki stanowią zatem most między zdrowiem umysłu a fizjologiczną równowagą jelitową. Ich kluczowe znaczenie dla osi mózgowo-jelitowej oraz zdolność do modulowania trzech fundamentalnych systemów organizmu podkreślają wagę tych mikroorganizmów jako potencjalnej formy terapii wspomagającej zdrowie psychiczne.
Stres a system komunikacji jelita-mózg
Dlaczego jelita są nazywane drugim mózgiem? Jest to związane z ich autonomicznym układem nerwowym. Jelitowy układ nerwowy (ENS) stanowi istotny składnik osi mózgowo-jelitowej. Komunikacja między przewodem pokarmowym a mózgiem odbywa się poprzez nerw błędny, różnorodne substancje wydzielane przez bakterie jelitowe (m.in. neuroprzekaźniki i neuromodulatory, takie jak serotonina, melatonina, kwas gamma-aminomasłowy – GABA, acetylocholina), układ immunologiczny (produkujący cytokiny) oraz układ dokrewny (odpowiedzialny za produkcję hormonów).
W tej nieustannej wymianie informacji między przewodem pokarmowym a mózgiem, stres może wywoływać dolegliwości żołądkowo-jelitowe, a także odwrotnie – to, co dzieje się w jelitach, wpływa na ogólne samopoczucie. Warto zauważyć, że jelita są znacznie bardziej “rozmowne” niż mózg, przesyłając aż 9 razy więcej sygnałów do mózgu niż otrzymują od niego. To właśnie stąd wynika zainteresowanie naukowe modulacją mikrobioty jelitowej, widząc w tym potencjalną możliwość redukcji lęku, poprawy nastroju oraz łagodzenia zaburzeń poznawczych, co skłoniło do powstania psychobiotyków.
Lactobacillus helveticus Rosell-52 – rekomendacje
W marcu 2016 roku kanadyjski Departament ds. Produktów Leczniczych Pochodzenia Naturalnego i Bez Recepty (ang. Natural and Nonprescription Health Products Directorate) opublikował zalecenia dotyczące zastosowania produktu zawierającego szczep Lactobacillus helveticus Rosell-52:
- pomaga łagodzić ogólne objawy lęku;
- wspomaga równowagę emocjonalną;
- pomaga łagodzić objawy ze strony przewodu pokarmowego wywołane przez stres.
Te zalecenia ukazują wieloaspektowy potencjał Lactobacillus helveticus Rosell-52 w kontekście zdrowia psychicznego oraz ogólnego samopoczucia. Wskazują one na możliwość skutecznego wykorzystania tego szczepu bakterii probiotycznej w suplementacji, mającej na celu nie tylko poprawę kondycji jelitowej, ale także wsparcie zdrowia psychicznego w szerokim spektrum jego przejawów.
Źródła:
- Właściwości immunomodulacyjne i terapeutyczne drobnoustrojów probiotycznych, A. Kuśmierska, M. Fol, Probl Hig Epidemiol 2014, t. 95, nr 3, s. 529-530 (dostęp online 02.11.2023).
- Mikrobiom – charakterystyka i znaczenie, Gliński Z., Kostro K., Życie Weterynaryjne, 2015, t. 90, nr 7, s. 446-450 (dostęp online 02.11.2023).
- Probiotyki Q and A z drem hab. n. med. W. Marliczem w ramach Warszawskich Spotkań Gastroenterologicznych (dostęp online 02.11.2023).
- Psychobiotyki – nowa klasa probiotyków wspierająca zdrowie psychiczne, broszura wydana dzięki wsparciu firmy Sanprobi (dostęp online 02.11.2023).